گشت و گذاری در الغدیر  

آری مواد و مصالح کتاب الغدیر از عشق و عشق و عشق و عقل و «حاصل عشق عقل» علم و کار و کار جانبازانه و عمل صالحانه شهادت‌گونه برآمده است. چه تتبع متنی و رجوع به 10هزار جلد کتاب در کتابخانه‌های کشورهای مختلف برایتصویر درست از غدیر، کاری کارستان است برای «غدیر درکتاب و سنت و ادب» و حاشیه ادبی متن روایات یعنی گرد آوردن سند اشعار و انبوه شعر شاعران دوستدار رسول‌الله (ص) یا دشمنان رسول‌الله (ص) او به جان کوشید که شعرها هم اثبات فهم سیاسی اهل سنت در آن زمان از کلمه مولیبوده و شاعران شیعه که جای خود دارند. از حسان ثابت و کمیت اسدی و فرزدق گرفته تا اشعار دشمنان خونی مولا علی(ع) چون عمروعاص در اثبات معنای خلافت در زبان خود قصیده سروده‌اند. این مخالفان در آن زمان درخصوص معنای مولا و اشاره مستقیم آن به ولایت و خلافت در غدیرخمسخن‌سرایی کردند که در آنها تصریح شده؛ روز غدیر مقصودخدا و سخن رسول اکرم‌ (ص) بر سرپرستی استوار بوده و وجه حکومت داشته نه پند و اندرز ساده برای هواخواهی عاطفیشخصی و دوست داشتن ساده علی علیه‌السلام .
نمایش این حرف حق مکرر در مکرر از زبان اهل سنت مهم بوده «وگرنه اهل‌البیت (ع) و خود امیرالمومنین (ع) که بارهادر سخن‌ها و در نهج‌البلاغه مستقیما این حقیقت را بیانفرموده‌اند و شیعه در این‌باره تردیدی ندارد . 
☆☆☆☆
در مقاله پیشین به عشق و شور و غیرت علامه امینیاشاره کرده‌ام و حالا اشاره‌ای به جهاد علمی و عمل جهادیعلامه امینی در نگارش الغدیر می‌کنم و منبع آن، همان الغدیر است . 
☆☆☆☆☆
مقدمه و جزئی از نیروی عشق به اهل‌البیت (ع) مجاهده و تلاش جانفرسا برای کسب علم و فقه مذهب شیعه جعفریاست. از طلبگی ساده تا طی مدارج فقاهت و کسب مقاممجتهدی توانا و دانا و معتبر، نیازمند تحمل فشارهایتوانفرسای گرسنگی و فقر و قبول وضعیت زندگی طلبه‌هاینجف بود. تحمل گرمای سوزان در حجره‌های فاقد هر وسیلهخنک‌کننده و هر راحتی و نیز عمل و جهاد بزرگ تزکیه،زهد، تقوی، ورع و روزی ۱۶ ساعت تحصیل و مطالعه و پژوهش و کار و عبادت نیم‌شبان و قلب آماده و انس با قرآن در دل شبان و در روز‌ها تلمذ از محضر آیات عظام و عالمان ربانی نیاز بود .
این تاب‌آوری، عشق می‌خواهد. او با موفقیت تا آخرینمدارج کسب علم، بی‌وقفه کوشید و کسب اجازات اجتهاد از حضرات علمای اعلام نشان آن جهاد علمی اوست :
میرزاعلی شیرازی، میرزاحسن نائینی، شیخ‌عبدالکریمحائری، شیخ‌محمدحسین غروی اصفهانی، سیدابوالحسن اصفهانی و شیخ‌محمدحسین کاشف‌الغطاء نام‌هایدرخشان اساتیدی است که به ایشان اجازه اجتهاد داده‌اند.
 
همچنین اساتیدی که در محضرشان آزمون احاطه عالی بر علم روایت اهل‌البیت (ع) را با موفقیت پشت‌سر گذاشتند و اجازه روایی کسب کردند، عبارتند از؛ میرزاعلی شیرازی،میرزایحیی بن‌اسدالله خویی، سید ابوالحسن اصفهانی،حاج‌آقا حسین قمی و شیخ‌محمدعلی غروی اردوبادی و شیخ‌علی قمی، شیخ آقابزرگ تهرانی و شیخ علی‌اصغر ملکی‌تبریزی. این جهد و کوشش علمی او هم گویای عشق خالص علامه امینی بود؛ زیرا جویی از این دارایی علمی را در راه دنیا و تکاثر ثروت و ناموری و بهره دنیایی و برای جاه و مقام خرج نکرد و تماما از این علم‌آموزی‌ها در خدمت عشق بزرگش، دفاع از ائمه هدی(ع) بهره برد.
این جهاد علمی او در الغدیر ظهور حیرت‌انگیزی از عشق خالص می‌یابد. او 10 هزار جلد کتاب را برای دفاع از حق امیرالمومنین (ع) عالمانه مطالعه و یادداشت‌برداری کرد و بالاخره به دست خود متنی ماندگار نوشت .
او به کتابخانه‌های معتبر نه فقط نجف بلکه شهرهای دیگرعراق، ایران، ترکیه، سوریه، هند و ... سرزد و هرنشان از کتاب و مطلبی از نویسندگان مصر تا لبنان،‌ پاکستان،افغانستان، حجاز و ... یافت در کتاب خانه‌های دنیاپیگیری کرد. فقط در هند به کتابخانه‌های لکنهو علیگره،بمبئ، رامپور، حیدر آباد دکن و... سرزد و یاداشت‌هایگرانبها و در موارد متعدد به استنساخ پرداخت که ازجمله آثار نایاب خطی است، چون:
المسند تاُلیف حافظ ابوبکر صنعانی (در گذشته در سال ۲۱۱هجری قمری)
المصنّف اثر حافظ ابن ابو شیبه کوفی (۲۳۵ قمری)
المستد الکبیر از حافظ ابن ابی یعلی موصلی (۳۰۷ قمری)
المناقب ابن مغازلی (۴۸۳ قمری)
تلخیص الموافقه تالیف جارالله زمخشری ( ۵۲۸ قمری)
العلل المتناهیه فی‌الاحادث الواهیه
از ابوالفرج عبدالرحمن بن الجوزی (۵۹۷ قمری)
نزهه الابرار فی‌الاسامی و مناقب الاخبار تالیف عمربن عبدالمحسن بن ابی‌بکر بن عبدالطافی ارزنجانی (حدود۷۰۰قمری)
الاشاره فی السیره النبویه، از علاء‌الدین مغلطای بن قلبج ( ۷۶۲ قمری)
روضه الفردوس تالیف سید علی بن شهاب الدین همدانی(۷۸۶ قمری) 
زوائد مستند ابی‌بکر البزّاز علی مسند الامام تحمد و الکتب الستّه تاُلیف حافظ بن جعفر عسفلانی (۸۵۲ قمری)
استجلاب ارتقاء الغرف بحبّ اقرباء، سخاوی شافعی(۹۰۲قمری)
مناقب الخلفاء تالیف حافظ عبدالرحمن سیوطی (۹۱۱ قمری)
مفتاح النجا فی مناقب آل العبا میرزا محمد بدخشی (۹۲۲قمری)
تحفه المخبّین از میرزامحمد بدخشی
اصول‌الایمان تالیف محمد سالم دهلوی بخاری (بعد از ۱۲۶۰ قمری)
مفتاح الهدایه، فتح‌الله محمدبن عیسی
الصراط السوی فی مناقب آل‌النبی از سید محمود شیخانی قادری
☆☆☆☆
عرصه مجاهده آیت‌الله علامه امینی صرفا تلاش جانفرسا برای اثر بی‌همتا و مانا و تابناک الغدیر و زحمات و رنج‌هایفراوان در راه تحقیق و گردآوری اقوال و نظر بررگان اهل سنت و در سفر و حضر نیست که به صورت کتاب 11 جلدی (و دوره۲۳ جلدی) به عربی و فارسی منتشر شد بلکه ایشانکتاب‌های چاپ شده و منتشرنشده ارزشمند دیگری در دفاع از حقیقت و حق و امر اهل‌البیت (ع) و امیرالمومنین (ع)تالیف کردند و این خود نشان عمل صالح برخاسته از همان عشق و کسب علم است:
شهداءالفضبله
تصحیح و تحقیق کامل الزیارت
سیرتنا و سنتنا (سیره نبینا و سنته صلوات الله علیه و آله)
تفسیر فاتحه‌الکتاب
فاطمه الزهرا (سلام‌الله علیها)
ثمرات‌الاسفار الی الاقطار
المقاصد العلیه فی‌المطالب السنیه
و ۱۲ اثر منتشر نشده با نام‌های: الاسماءالحسنی
رساله در علم درابه الحدیث
تعلیقاتی بر رسائل شیخ انصاری
تعلیقاتی بر مکاسب شیخ انصاری
رساله درباره نیت
اعلام الانام فی معرفه الملک العلام
تصحیح و تحقیق وسائل‌الشیعه
ریاض الانس
رساله در تفسیر آیه ولله الاسماء‌الحسنی فادعوه بها
رساله در باره کتاب سلیم بن قیس هلالی
رجال آذربایجان  
رساله در بیان حقیقت زیارت
☆☆☆☆☆
علامه پیش از سفر به هند هم کتاب‌هایی نایاب استنساخ کرد از آثار قاضی نعمانی، شیخ مفید، ابن شاذان قمی،سید بن طاووس، سید رضی، جعفربن احمد قمی، سلیم بن قیس هلالی، سید عبدالله جزائری، شهید اول و محمدبن طاهر سماوی ...
☆☆☆☆☆
آثار علامه امینی همان‌گونه که دیدیم گویای جهاد عملیایشان است که از عشقی شورآمیز به اهل‌البیت (ع) خبرمی‌دهد.
اما خاطرات معاشران و دوستان قدیمی علامه نیز تاییدکننده هم سختکوشی کمیاب یک عالم عاشق شیعی است. سیدمحمدصادق بحرالعلوم در گدَته در ۱۳۹۹ قمری نقل می‌کند :
علامه (تربتش پاکیزه باد!) فراوان به کتابخانه خصوصی من در مدرسه قوام که حدرو ۲۰ سال در آن ساکن بودم می‌آمد.
در آن کتابخانه نوشته‌های مخطوط قدیمی و بعضی مخطوطات متعلق به بزرگان‌ و نیز کتاب‌های چاپی گوناگون‌ وجود داشت .
سید محمدصادق بحرالعلوم پس آن‌گاه شرح زنده‌ای از تلاش حیرت‌انگیز علامه بیان داشته است. از ماه رمضان مصادف تموز (تیر و مرداد) و گرمای بی‌سابقه رمضان آن سال می‌گوید و همان زمان علامه با دهان روزه به کتابخانه اومی‌آمد و در حالی که سراپا غرق عرق بود، از کتاب‌ها یادداشت برمی‌داشت. سید محمدصادق می‌گوید «دگر تاب نداشتم و بدون علامه به سرداب رفتم تا افطار ساعاتیاستراحت کنم. وقتی بازگشتم دیده او مثل شیر، استوار و سراپا خیس نشسته، همچنان به کار مطالعه و یادداشت‌نویسی مشغول است .»
این کار همیشگی اوبود. جهاد تا پای شهادت برای بیرونکشیدن حقایق از لابلای گفته‌های خود اهل سنت در باره حق مولی علی (ع) و ائمه هدی (ع) و افشای تفاسیر خودرای و کذب ‌علامه ۹ سال گرفتار سرطان بود و در همان حال دمیدست از کار نمی‌کشید و در ماه‌ها و روز‌های آخر عمرش که تاب نشستن نداشت، خوابیده در بستر آخرین کاستی‌هایالغدیر را برطرف و تصحیح می‌کرد و این خود حماسه‌ای از جهاد بزرگ یک عالم و سرمشق هر عالمی است که به جایراحت جهان یاری دادن به امر اهل البیت(ع) را برگزیده و عاشقانه از این جهد باز نمی‌ایستد .
کار او دفاع بی‌نقص از حق غصب‌شده علی بن ابی‌طالب است.